Telefonlara Yapılan Planlı Eskitme
Nerdeyse küçük bir servet harcayarak sahip olduğumuz telefonlarımız 1–2 yıl geçtikten sonra yazılım güncellemelerini bırakın üreticinin internet sitesinde bile görünmemeye başlıyor. Alınan bir telefon en fazla 2 android sürümü güncelleniyor ve kaderine terkediliyor. Ta ki telefonlarımızda yüklü olmazsa olmaz uygulamalar desteği kesmeyi bırakıncaya kadar.
Son yıllarda üretilen telefonlara baktığımızda 512GB hafıza 12GB ram gibi inanılması güç sistem özelliklerine ulaşılıyor. Telefonlarda kullanılan ARM tabanlı işlemciler işlem kapasitesi bakımında bilgisayarlarda kullanılan x86 tabanlı işlemcilerle yarışabilecek güçlere geldi. Android gibi linux tabanlıbasit bir işletim sistemine baktığımızda harcayabileceği maximum ram ve hafıza bunun 10'da biri bile değilken üreticiler 1–2 yıl sonra cihaz eskidi bahanesiyle desteği neden kesiyorlar sizce?
Planlı Eskitme
Yapılan şeyin adı Planlı Eskitme… Yeni çıkan ürünleri satabilmek amacıyla eski ürünlerin bilinçli bir şekilde kullanılamaz duruma getirilmesi ve son kullanıcıyı tüketim zorlama. Bunu sadece cep telefonları veya bilgisayarlarda yaşamıyoruz. En basitinden bir ampül bile yanlızca belirli bir saat limitine kadar yanabilecek bir şekilde tasarlanıyor. Dünya üzerinde 1901 yılından bu yana sürekli yanan bir ampül mevcut. Ampülün internet sitesine aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşabilir ve planlı eskitmenin gerçekten var olduğunu gözlemleyebilirsiniz.
http://www.centennialbulb.org/cam.htm
Şimdi asıl soru şu. 1901 yılında yüzyıllarca sönmeden yanabilecek bir ampülü üretecek teknolojiye sahipken şu anda neden yaptığımız ampuller 2–3 sene ya dayanıyor ya dayanmıyor? Teknoloji geriye mi gitti yoksa bu işin içinde başka bir iş mi var?
Şimdi ana konumuza geri dönelim. Telefonlarda planlı eskitme… Şahsi olarak kullandığım telefonumda 3GB Ram ve 32GB hafıza var. Eğer kurmaya falan kalksam windows kurar type-c üzerinden televizyona bağlantı aktarırım. Ama gel gelelim android 10 desteği yok.
Yolunacak kaz arayan teknoloji şirketlerine inat telefonuma benim gibi üretici kaynaklı kısıtlamaları aşmak isteyenlerin kullandığı custom romlardan birini yükledim. Tercih ettiğim rom stabilitesinden dolayı LineageOS oldu. Hem açık kaynak ekosistemine katkıda bulunmak hem firmaların eskitme oyunlarına gelmemek adına hepinize tavsiye ederim. Android 10 yüklemesinden sonra kasma donma bataryanın çabuk bitmesinin aksine dahada stabil bir telefon deneyimi elde ettim.
